สารเคมี คือ สารอินทรีย์หรืออนินทรีย์ที่ทราบน้ำหนักสูตรโมเลกุลที่แน่นอนและมีความบริสุทธิ์เพียงพอที่ใช้กับงานวิเคราะห์ทางวิทยาศาสตร์เพื่อทำการทดสอบการวัดและการตรวจสอบค่าต่าง ๆ ได้ โดยเราสามารถแบ่งเกรดสารเคมี (Chemical grade) แบ่งเป็นประเภทต่าง ๆ ตามสมบัติเฉพาะ เช่น ความบริสุทธ์ ปริมาณสารปนเปื้อน มาตรฐานที่ผลิตหรือรับรอง ซึ่งนักเคมีหรือผู้ทดลองต้องเคยใช้และรู้จักกับชื่อเรียกเกรดสารเคมี เช่น เกรดวิเคราะห์ (AR grade) เกรดปฏิบัติการ (lab grade) เกรด USP เกรด ACS หรืออาจเคยเห็นตัวย่ออื่น ๆ อีกมากมาย สารเคมีที่ใช้ในห้องปฏิบัติการสามารถแบ่งเป็นเกรดตามระดับความบริสุทธิ์และการนำไปใช้งาน

ในวันนี้เราจะพูดถึงการแบ่งเกรดสารเคมีที่ผลิตจำหน่าย สามารถจำแนกตามความบริสุทธิ์ได้หลักหลายเกรดโดยเราจะแบ่งออกเป็น 6 ประเภทดังนี้ ประเภทนี้เราจะสามารถแยกได้อีกสองกลุ่มตามความบริสุทธิ์ได้แก่

1.สารเคมีสำหรับอุตสาหกรรม (Technical grade / Commercial grade ) 

สารประเภทนี้มักมีสารปนเปื้อนจำนวนมาก ค่าความบริสุทธิ์จะต่ำกว่า 90% (purity < 90 %) นิยมใช้ในงานทางอุตสาหกรรมทางการเกษตร การทดลองหรือใช้งานในโรงเรียน มักมีการจำหน่ายในขนาดบรรจุที่ใหญ่ เช่น 15 ลิตรหรือ 200 ลิตรเป็นต้น  อาจจะไม่มีฉลากข้อมูลที่ชัดเจน หรือรายละเอียดแสดงมากนัก อาจแสดงเพียงแค่ชื่อสารหรือชื่อทางการค้า

2.สารเคมีเกรดห้องปฏิบัติการ (Laboratory grade / Extra Pure Grade)  สารเคมีประเภทนี้ มีความบริสุทธิ์สูงมากกว่า 95% (purity ≥ 95 %)มากพอที่จะใช้เป็นสารทำปฏิกิริยาโดยทั่วไป แต่ไม่เหมาะจะใช้เป็นสารมาตรฐานปฐมภูมิ

3.สารเคมีเกรดวิเคราะห์ (Analytical grade (AR) / ACS grade / Guaranteed Reagent (GR) ) สารเคมีในกลุ่มนี้ ส่วนใหญ่จะมีมีความบริสุทธิ์สูงมากกว่า 99 % (Purity ≥ 99 %)ใช้เพื่อการสังเคราะห์สาร ใช้ในงานเคมีวิเคราะห์หรือหาสารที่ใช้ในงานวิจัย

4.สารเคมีเกรดมาตรฐาน (Standard grade)  สารมาตรฐานใช้เพื่อเปรียบเทียบทั้งเชิงคุณภาพและปริมาณ โดยในการวิเคราะห์ตัวอย่างหรือสารใดๆ ด้วยเครื่องมือวิเคราะห์ เช่น HPLC, LC-MS, GC, IC, ICP, AAS, Titration, Photometer เป็นต้น จำเป็นต้องมีสารมาตรฐานที่มี Purity ระบุชัดเจน มาเพื่อเป็นตัวเปรียบเทียบ

5.Certified Reference material (CRM) สารมาตรฐาน (Standard grade) ที่ระบุค่า Purity และ Uncertainty ซึ่งได้รับการรับรองและสามารถสอบเทียบกลับไปยังสารมาตรฐานปฐมภูมิ (Primary Standard) ได้ เช่น เคมีวิเคราะห์ทั่วไปจะสอบเทียบไปยังสารมาตรฐาน NIST หรือ วิเคราะห์ทางด้านยาจะสอบเทียบกลับไปยังสารมาตรฐาน USP , EP , BP เป็นต้น

6.เกรดอื่นๆ คือ สารเคมีเกรดที่สามารถนำไปใช้เป็นวัตถุดิบ (Raw Material) หรือ สารเติมแต่ง (Additive) เช่น Food Grade (FG) / Food Chemical Codex (FCC) คือ เกรดที่สามารถผสมไปในอาหาร หรือเครื่องดื่ม หรือ Personal care ที่สัมผัสหรือเข้าสู่ร่างกาย ซึ่งมีเอกสารรับรอง เช่น CoA , Halal , Kosher , Allergen , GMO เป็นต้น Pharma grade (USP, EP, etc.) คือ เกรดสำหรับงานด้านยา ซึ่งมีเอกสารรับรอง เช่น CoA , ISO , GMP เป็นต้น

ตารางแสดงชื่อเรียกของเกรดสารเคมีของแต่ละผู้ผลิต

ทั้งนี้ผู้เชี่ยวชาญจากบริษัท U&V Holding Thailand ผู้นำเข้าและจัดจำหน่ายเคมีภัณฑ์และเครื่องมือวิทยาศาสตร์ครบวงจรสำหรับงานวิทยาศาสตร์มามากกว่า 40 ปี  พร้อมให้คำแนะนำสามารถติดต่อสอบถามได้ที่ LINE OA : @uandv หรือ E-Mail : info@uandvholding